Kategoria: WDT

Podatnik, który nabędzie lub sprzeda do innego kraju UE jakikolwiek pojazd lądowy, wodny lub powietrzny powinien sprawdzić definicję nowych środków trans-portu. Należy pamiętać, iż definicja ta obejmuje również takie pojazdy jak np.: wózki inwalidzkie i motocykle [zob. art. 38 rozporządzenia 282/2011].

Nowym środkiem transportu, zgodnie z art. 2 pkt 10 ustawy są przeznaczone do transportu osób lub towarów:

1. pojazdy lądowe napędzane silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centy-
   metrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowatów, jeżeli przeje­chały nie więcej niż 6 000 kilometrów lub od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy;

Przykład

Samochód 4-letni mający 3.000 km przebiegu, zgodnie z powyż­szą definicją będzie nowym środkiem transportu. Natomiast samo­chód 7-mie-sięczny, mający 7.000 km przebiegu będzie uważany za „stary” środek transportu.

Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego uznaje się dzień,
w którym został on pierwszy raz zarejestrowany w celu dopuszczenia do ruchu drogowego lub w którym po raz pierwszy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopuszczenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza. Jeżeli nie można ustalić dnia pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w którym podlegał on pierwszej rejestracji za moment dopuszczenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.

1. pojazdy wodne o dłu­gości większej niż 7,5 metra, jeżeli były używane nie dłużej niż 100 godzin roboczych na wodzie lub od momentu ich dopuszczenia do użytku upłynęło nie więcej niż 3 miesiące, z wyjątkiem statków morskich, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 1;

Za moment dopuszczenia do użytku pojazdu wodnego uznaje się dzień, w któ­rym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w któ­rym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.

1. statki powietrzne o maksymalnej masie startowej większej niż 1 550 kilogramów, jeżeli były używane nie dłużej niż 40 godzin roboczych lub od momentu ich dopusz­czenia do użytku upłynęło nie więcej niż 3 miesiące, z wyjątkiem statków powietrznych, o których mowa w art. 83 ust. 1 pkt 6 ustawy.

Za moment dopuszczenia do użytku statku powietrznego uznaje się dzień, w którym został on wydany przez producenta pierwszemu nabywcy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla celów demonstracyjnych przez producenta.

Podatnikami podatku VAT są również podmioty niebędące generalnie podatnikami VAT, które dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu  w okolicznościach niewskazujących na zamiar wykony­wania owych czynności w sposób częstotliwy. Podatnicy owi mają prawo przy spełnieniu odpowiednich warunków do zastosowania do owej dostawy stawki 0%. Podatnikowi owemu przysługuje również prawo do odliczenia VAT naliczonego przy zakupie tego środka transportu. Podatkiem naliczonym jest wówczas kwota stanowiąca równowartość 23% kwoty należnej  z tytułu dostawy nowego środka transportu, nie wyższa jednak niż kwota podatku zawartego w fakturze stwierdzającej nabycie tego środka lub dokumencie celnym, albo podatku zapłaconego przez tego podatnika od wewnątrzwspólnotowego nabycia tego środka.

Przykład

Jan Kowalski kupił na cele prywatne w salonie nowy samochód za 50.000 zł netto (VAT 23% = 11.500 zł, brutto 61.500 zł). Po dwóch miesiącach używania ze względu na chorobę członka rodzi­ny postanowił go sprzedać. Samochód ów został sprzedany dla osoby zamieszkałej w Niemczech, która wywiozła ów samochód do kraju swojego miejsca zamieszkania. Jeżeli podatnik będzie posia­dał dokumenty potwierdzające ten wywóz wówczas omawiana wewnątrzwspólnotowa dostawa nowego środka transportu będzie podlegała opodatkowa­niu stawką 0%. Podatnik będzie też mógł odliczyć VAT naliczony zapłacony przy zakupie owego samochodu i uzyskać jego zwrot na rachunek bankowy. Załóżmy, iż podatnik sprzedał ów pojazd za 40.000 zł. W związku z tym kwota odliczenia i zwrotu będzie wynosiła 40.000 zł ´ 23% = 9.200 zł. Gdyby podatnik sprzedał ów samochód za 70.000 zł kwota zwrotu wyniosłaby 11.500 zł.

Zasadniczo, aby doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów zarów­no sprzedawca, jak i nabywca muszą być podatnikami VAT UE. Wyjątek wprowadzono jednak w przypadku nowych środków transportu. I tak, w owej sytuacji bez względu na status nabywcy i dostawcy (a więc czy są to osoby prawne, czy też fizyczne, a także czy są to podatnicy VAT, czy też nie), jeżeli w związku z dokonaną dostawą dojdzie do wywozu nowego środka transportu z terytorium Polski na terytorium innego kraju UE wówczas zawsze wystąpi wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Osoby fizyczne, które dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu powinny sporządzić deklarację VAT-11. Deklarację ową składa się w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce zamiesz­kania. Należy ją złożyć, zgodnie z art. 99 ust. 11 ustawy w terminie do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obo­wiązek podatkowy.

Obowiązek podatkowy powstaje natomiast, zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy,
z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy.

Przykład

Jan Nowak sprzedał w dniu 28 maja 2023 r. nowy środek transportu. Fakturę wystawił dnia 2 czerwca 2023 r. Obowiązek podatkowy powstał więc dnia 2 czerwca 2023 r. Jan Kowalski powinien złożyć deklarację VAT-11 najpóźniej w dniu 31 lipca 2023 r.

Osoba dokonująca wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów powinna wy­stawić fakturę. Co do zasady, fakturę wystawiają tylko zarejestro­wani podatnicy VAT czynni. W omawianym jednak przypadku fakturę musi wystawić również osoba fizyczna, która normalnie nie rozlicza się z podat­ku od towarów i usług. Każdy bowiem podmiot dokonujący dostawy nowych środków transportu, zgodnie z art. 16 ustawy staje się podatnikiem podatku VAT dla celów wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środ-ków transportu, nawet, gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy.

Obowiązek podatkowy z tytułu dostawy wewnątrzwspólnotowej powstaje z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, ale nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy.

Przykład

Polski podatnik C. dokonał dostawy towarów w dniu 10 maja 2023 r. dla podmiotu niemieckiego zarejestrowanego jako podatnik wewnątrz-wspólnotowy w Niemczech. Towar został wywieziony z Pol­ski do Niemiec i polska firma C. posiada dokumenty potwier­dzające ów fakt. Jeżeli:

1. firma C. nie wystawi faktury obowiązek podatkowy powstanie dnia
   15 czerwca 2023 ,
2. firma C. wystawi fakturę w dniu 29 maja 2023 – obowiązek podatkowy powstanie dnia 29 maja 2023 r.,
3. firma C. wystawi fakturę w dniu 7 czerwca 2023 – obowiązek podatkowy powstanie dnia 7 czerwca 2023 r.,
4. firma C. wystawi fakturę w dniu 14 sierpnia 2023 – obowiązek podatkowy powstanie dnia 15 czerwca 2023 r.

7. Dokumentowanie wewnątrzwspólnotowej
dostawy towarów wg polskiej ustawy

7.1. Dowody potwierdzające wywóz poza granice RP w przypadku,
gdy wywozu dokonuje firma transportowa
Dowodami potwierdzającymi wywóz zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy są następujące dokumenty, jeżeli dokumenty te łącznie będą potwierdzały dostarczenie do nabywcy znajdującego się na terytorium innego państwa członkowskiego niż terytorium kraju towarów, będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów:
1) dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia – w przypadku gdy prze-wóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedyto¬rowi);
Powszechnie stosowany przez firmy transportowe dokument CMR speł¬nia wymienione wyżej wymagania.
2) specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku.
Owa specyfikacja może być sporządzona w dowolnej formie. Poniżej przed-stawiono wzór specyfikacji poszczególnych sztuk ładunku sporządzo¬nej w formie odrębnego dokumentu.
Wzór – specyfikacja sztuk ładunku

Podatnik, aby zastosować stawkę 0% musi otrzymać wszystkie owe doku¬menty przed złożeniem deklaracji za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy.
W praktyce coraz więcej organów podatkowych odchodzi od ściśle formalistycznego podejścia do dokumentów wymaganych dla zastosowania stawki 0% w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów. Powszechnie można spotkać się ze stanowiskiem, iż nawet braki we wspomnianej dokumentacji, w przypadku, gdy podatnik potrafi w inny sposób udokumentować, iż towar wyjechał do innego kraju UE, to można zastosować stawkę 0%.
Zdaniem autorów stanowisko to w pełni zasługuje na akceptację. Potwierdził to również Naczelny Sąd Administracyjny, który w uchwale z dnia 11 października 2010 r. (sygn. akt I FPS 1/10), stwierdził, iż dla zastosowania stawki 0% przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów wystarczającym jest, aby podatnik posiadał jedynie niektóre dowody, o jakich mowa w art. 42 ust. 3 ustawy, uzupełnione dokumentami, wskazanymi w art. 42 ust. 11 ustawy lub innymi dowodami o ile łącznie potwierdzają fakt wywiezienia i dostarczenia towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy do nabywcy znajdującego się na terytorium innego państwa UE.

7.2. Dowody potwierdzające wywóz poza granice RP w przypadku,
gdy wywozu dokonuje nabywca lub dostawca
Jeżeli towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towa¬rów są wywożone bezpośrednio przez podatnika dokonującego takiej dostawy lub przez jego nabywcę, przy użyciu własnego środka transportu podatnika lub nabywcy, podatnik oprócz specyfikacji sztuk ładunku powinien posiadać dokument zawierający co najmniej:
a) imię i nazwisko lub nazwę oraz adres siedziby lub miejsca zamieszkania podatnika dokonującego wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz nabywcy tych towarów,
b) adres, pod który są przewożone towary, w przypadku gdy jest inny niż adres siedziby lub miejsca zamieszkania nabywcy,
c) określenie towarów i ich ilości,
d) potwierdzenie przyjęcia towarów przez nabywcę do miejsca, o którym mowa
w pkt a) i b); znajdującego się na terytorium innego kraju niż terytorium kraju,
e) rodzaj oraz numer rejestracyjny środka transportu, którym są wywożone towary lub numer lotu  w przypadku gdy towary przewożone są środ¬kami transportu lotniczego.
Wzór – dokument transportowy, w przypadku wywozu towaru własnym środkiem transportu

Podatnik, aby zastosować stawkę 0% musi otrzymać wszystkie owe doku¬menty przed złożeniem deklaracji za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy.

7.3. Dokumenty dodatkowe
Jeżeli dokumenty, o których mowa w poprzednich punktach niniejszego rozdziału nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium Polski wówczas podatnik fakt dokona¬nia wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów może dokumentować dodat¬kowymi dowodami. W szczególności owymi dowodami może być:
a) korespondencja handlowa z klientem, w tym zamówienie klienta,
b) dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu,
c) dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w in¬nej formie, w ta-kim przypadku inny dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania,
d) dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium Polski.

Jest to oczywiście lista przykładowa. Warto jednak pamiętać, iż są to jedynie dokumenty dodatkowe. Aby umożliwiły one zastosowanie stawki 0 % muszą w sposób niepodważalny dokumentować wywóz towarów do innego kraju UE. Oznacza to, iż samodzielną podstawą do zastosowania stawki 0 % nie może być np.: dowód zapłaty za towar, ponieważ samodzielnie nie stanowi to potwierdzenia wywozu towaru do innego kraju UE.

7.4. Dokumentowanie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów –wybrane interpretacje i orzeczenia

Poniżej prezentujemy ciekawsze uchwały NSA, wyroki sądów administracyjnych i interpretacje organów podatkowych dotyczące dokumentowania WDT w oparciu o polskie przepisy:
1) uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 października 2010 r. (sygn. akt I FPS 1/10; publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych):
„W świetle art. 42 ust. 1, 3 i 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) dla zastosowania stawki 0% przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów wystarczającym jest, aby podatnik posiadał jedynie niektóre dowody, o jakich mowa w art. 42 ust. 3 ustawy, uzupełnione dokumentami, wskazanymi w art. 42 ust. 11 ustawy lub innymi dowodami w formie dokumentów, o których mowa w art. 180 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), o ile łącznie potwierdzają fakt wywiezienia i dostarczenia towarów będących przedmiotem wewnątrz-wspólnotowej dostawy do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju”.

2) interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 5 grudnia 2016 r. (Nr 3063-ILPP1-3.4512.105.2016.1.IL)
„(…) uprawnienie do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w której zastosowano dla dokonanej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów stawkę podatku w wysokości 0%, uzależnione jest od posiadania dokumentów potwierdzających jednoznacznie, że doszło do wywozu towarów poza terytorium Polski i do-starczenia ich do nabywcy w innym kraju Unii Europejskiej. Istotą przywołanych przepisów jest przede wszystkim zobowiązanie podatnika do udowodnienia, że towary będące przedmiotem dostawy rzeczywiście opuściły terytorium kraju i zostały dostarczone do ich nabywcy, ze względu na korzystniejsze skutki podatkowe, niż w przypadku dostaw krajowych.
Powołane przepisy nie stanowią o formie dokumentów. Stąd można wnioskować, że każda forma jest dopuszczalna, pod warunkiem, że autentyczność tych dokumentów została uprawdopodobniona. W dobie szeroko rozwiniętych technik komunikacji nie ma podstaw, aby odmawiać mocy dowodowej dokumentom sporządzonym czy prze-słanym w formie elektronicznej. Jeżeli zatem są to dokumenty udostępnione w formie elektronicznej, e-mail, ksero, skan lub faks dokumentów, nie budzące wątpliwości co do ich autentyczności, mogą one stanowić dowody, o których mowa w powołanych przepisach ustawy.
Tym samym nie ma podstaw do odmawiania mocy dowodowej przesłanym drogą elektroniczną skanom dokumentów. Dla złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w której należy wykazać wewnątrzwspólnotową dostawę towarów nie jest konieczne posiadanie danych dokumentów, które potwierdzają dostarczenie towaru do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego, w formie papierowej, wystarczy ich wersja elektroniczna.
Zatem, dokumenty w formie elektronicznej, które otrzyma Wnioskodawca (stanowiące dowód, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowych dostaw zostały wywiezione z terytorium kraju (Polski) i dostarczone do nabywcy na terytorium Wielkiej Brytanii), dla celów dowodowych należy traktować jako wiarygodne dowody.
Podsumowując, w przedmiotowej sprawie posiadanie przez Prezesa Spółki (będącego w tym czasie na terenie Wielkiej Brytanii) dokumentów stanowiących dowód wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, wysłanie skanów tych dokumentów drogą elektroniczną (w wiadomości/wiadomościach e-mail na adres e-mail Wnioskodawcy) i wysłanie ich w tym samym dniu pocztą tradycyjną – listem poleconym – będzie uprawniać Spółkę do złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy z chwilą otrzymania skanów dokumentów oraz skanu dowodu nadania ich listem poleconym”.

7.5. Dokumenty potwierdzające wywóz nowych środków transportu
W przypadku wywozu nowych środków transportu bez użycia innego środka transportu (przewozowego) podatnik oprócz specyfikacji sztuk ładunku powinien posiadać tzw. dokument wywozu (VAT-22) zawie¬rający dane umożliwiające prawidłową identyfikację podatnika dokonujące¬go dostaw i nabywcy oraz środka transportu, w szczególności:
a) dane dotyczące podatnika i nabywcy,
b) dane pozwalające jednoznacznie zidentyfikować przedmiot dostawy jako nowy środek transportu,
c) datę dostawy,
d) podpisy podatnika i nabywcy,
e) oświadczenie nabywcy o wywozie nowego środka transportu poza teryto¬rium kraju w terminie 14 dni od dnia dostawy,
f) pouczenie nabywcy o skutkach niewywiązania się z obowiązku, o którym mowa
w pkt e).

Dokument wywozu (VAT-22) należy wypełnić w każdym przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu dla nabywcy niezidentyfikowanego dla potrzeb podatku od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego będącego państwem przeznaczenia dostawy. Wzór po¬wyższego dokumentu został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 30 maja 2019 r. w sprawie określenia wzoru dokumentu potwierdzają¬cego wywóz przez nabywcę nowego środka transportu z terytorium Rzeczpospoli¬tej Polskiej na terytorium innego państwa członkowskiego (Dz.U. z 2019 r., poz. 1022).
Należy jednak pamiętać, iż zgodnie z art. 106g ust. 4 ustawy VAT w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu na rzecz nabywcy,
o którym mowa w art. 13 ust. 2 pkt 4 ustawy VAT, podatnik, w terminie 14 dni od dnia dokonania dostawy, przesyła kopię wystawionej faktury lub dane w niej zawarte do tzw. biura wymiany informacji o VAT. Powyższy obowiązek nie dotyczy tzw. faktur ustrukturyzowanych, a więc wystawianych za pośrednictwem KSeF.
Zgodnie z Komunikatem Ministerstwa Finansów zamieszczonym na stronach internetowych dokumenty potwierdzające dostawę nowych środków transportu (faktura oraz dokument wywozu) należy przesyłać na poniższy adres:

Ministerstwo Finansów
Biuro Wymiany Informacji o VAT, Ośrodek Zamiejscowy w Koninie
ul. Poznańska 46
62-510 Konin

7.6. Dokumenty w WDT  razem czy osobno
Podatnicy, którzy chcą zastosować stawkę 0% w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów muszą posiadać ściśle określone przez ustawodawcę doku¬menty (omówiono je we wcześniejszych punktach niniejszego rozdziału). Czę¬sto pojawia się w związku z tym wątpliwość, czy każdy wymagany przez ustawodawcę dokument musi być sporządzony na oddzielnej kartce papieru, czy też jeden dokument może spełniać rolę dwóch bądź trzech, np.: dokument łączący cechy dokumentu transportowego i specyfikacji sztuk ładunku. Należy podkreślić, iż ustawodawca nigdzie w przepisach nie nałożył na podatnika obowiązku sporządzania owych dokumentów na oddzielnych kartkach papie¬ru. Należy więc uznać, iż jeden dokument może łączyć cechy kilku wymaga¬nych., np.: faktura zawierająca odpowiednie dane może pełnić również rolę specyfikacji sztuk ładunku.

7.7. Potwierdzenie odbioru towaru w Polsce przez zagranicznego kontrahenta a prawo do stawki 0%
W przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i odbioru wspomnianego towaru samodzielnie przez kontrahenta własnym środkiem transportu w praktyce można spotkać się z dwoma przypadkami:
a) zagraniczny kontrahent potwierdza odbiór towaru w Polsce i zobowiązuje się do jego wywozu za granicę,
b) zagraniczny kontrahent wywozi towar do innego kraju UE i przekazuje sprzedawcy potwierdzenie, iż wspomniany towar wywiózł do innego kraju UE.
Warto pamiętać, iż tylko w tym drugim przypadku podatnik ma prawo do zastosowania stawki 0%. Warunkiem zastosowania stawki 0% jest bowiem posiadanie dokumentów potwierdzających wywóz towaru z Polski do innego kraju UE. Nie stanowi natomiast podstawy do zastosowania stawki 0% sam fakt odbioru towaru w Polsce i zobowiązania się do wywozu towaru z Polski. Powyższe stanowisko potwierdził również Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 19 listopada 2013 r. (sygn. akt I FSK 1610/12) uznał, iż spółka nie ma prawa do stosowania stawki 0% w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, jeżeli nie posiada dokumentów przewozowych. NSA uznał, iż samo zaufanie do zagranicznej firmy, która potwierdziła odbiór towarów z magazynów to za mało, aby zastosować stawkę 0%.

7.8. Faktura VAT w wewnątrzwspólnotowej dostawie
towarów
Do dnia 31 marca 2013 r. podatnik, który chciał zastosować stawkę 0% musiał posiadać kopię faktury. Od dnia 1 kwietnia 2013 r. wspomniany warunek został skreślony. Tak więc obecnie (2023 r.) podatnik ma prawo do zastosowania stawki 0% w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów nawet, jeżeli nie wystawił faktury dla zagranicznego kontrahenta, ale posiada dokumenty przewozowe i specyfikację poszczególnych sztuk ładunku. Należy jednak pamiętać, iż nadal w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów podatnik ma obowiązek wystawiania wspomnianej faktury. Jej brak nie pozbawi jednak sprzedawcy prawa do zastosowania stawki 0%.
Na fakturze przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów należy podać NIP-y dostawcy i nabywcy używane w transakcjach wewnątrzwspólnotowych, a więc poprzedzone dwuliterowym prefiksem kraju. Ponadto zgodnie z unijnymi przepisami fakturę (zarówno w transakcjach krajowych, jak i zagranicznych można wystawić w dowolnej walucie wymienialnej).
Szczegółowe zasady wystawiania faktur VAT, w tym w transakcjach wewnątrzwspólnotowych określają przepisy ustawy VAT, a w szczególności art. 106a-106n ustawy VAT.

W wewnątrzwspólnotowej dostawie nowych środków transportu dla naby¬wcy niezidentyfikowanego dla potrzeb podatku od wartości dodanej na teryto¬rium państwa członkowskiego będącego państwem przeznaczenia dostawy, podatnik obowiązany będzie w każdym przypadku do wystawienia faktury potwierdzającej dokonanie dostawy, niezależnie od tego kto będzie nabywcą. A więc będzie musiał również dla osoby fizycznej niebędącej podatnikiem ów dokument wystawić.
Należy również pamiętać o tym, iż zgodnie z art. 106g ust. 4 ustawy VAT w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu na rzecz nabywcy, o którym mowa w art. 13 ust. 2 pkt 4, podatnik, w terminie 14 dni od dnia dokonania dostawy, przesyła kopię wystawionej faktury lub dane w niej zawarte do biura wymiany informacji o podatku VAT.

7.9. Termin wystawiania faktur w wewnątrzwspólnotowej dostawie
towarów
W przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wydano lub przemieszczono towar.

Przykład
Załóżmy, iż polska firma A. dokonała w dniu 18 lutego 2023 r. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów dla niemieckiej firmy Z. Fakturę w tym przypadku można wystawić nie później niż w dniu 15 marca 2023 r. Jeżeli podatnik wystawi fakturę tego dnia, w tym też dniu powstanie obowiązek podatkowy. Jeżeli podatnik wystawi fakturę wcześniej np. 9 marca 2023 r., to wówczas obowiązek podatkowy powstanie w dniu wystawienia faktury, a więc w dniu 9 marca 2023 r.

7.10. Faktura korygująca w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów
Kiedy i w jaki sposób należy ewidencjonować faktury korygujące „in minus” dotyczące wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów?

Wystawienie przez sprzedawcę faktury korygującej może być między innymi skut-kiem popełnionych błędów przy wystawieniu faktury, udzieleniem rabatu, zwrotem towaru. Generalnie wystawca może ująć fakturę korygującą, jeżeli spełnione są odpowiednie warunki, a w szczególności posiada udokumentowane uzgodnienie warunków obniżenia ceny z nabywcą Wspomniana dokumentacja, zgodnie z art. 29a ust. 15 ustawy VAT, nie jest jednak wymagana w przypadku:
a) eksportu towarów i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów,
b) dostawy towarów i świadczeniu usług, dla których miejsce opodatkowania znajduje się poza terytorium kraju,
c) sprzedaży energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej, gazu przewodowego, itp.
d) wystawienia faktury korygującej w postaci ustrukturyzowanej.
Tak więc w przypadku faktury korygującej obniżającej podstawę opodatkowania w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów w związku z udzieleniem rabatów, zwrotem towarów, itp. podatnik może ująć fakturę korygującą w rozliczeniu za okres, w którym ją wystawiono.

Od 1 stycznia 2020 r. podatnicy VAT mają dwa równoległe warianty dokumentowania WDT:

1. Wariant I – w oparciu o wymogi wynikające z polskiej przepisów, a w szczególności art. 42 ustawy VAT,
2. Wariant II – w oparciu o rozporządzenie unijne rozporządzenia 282/2011.

Podatnik samodzielnie może przy tym zdecydować, o którym który wariant będzie przez niego stosowany. Co wiec w przypadku jednej dostawy może on zastosować wariant I, a w przypadku innej – wariant II.

Potwierdza to m.in. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 lutego 2020 r., nr 0112-KDIL4.4012.523.2019.2.TKU, w który czytamy:

,,(…) wskazać należy, że niespełnienie warunków wprowadzonych ww. rozporządzeniem nie oznacza, że stawka 0% nie będzie miała zastosowania. W takiej sytuacji dostawca będzie musiał udowodnić w inny sposób, zgodnie z dotychczasowymi przepisami ustawy, że warunki zastosowania stawki 0% zostały spełnione.

(…) dla zastosowania stawki 0% dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów wystarczającym jest na gruncie polskich przepisów, aby podatnik posiadał jedynie niektóre dowody, o jakich mowa w art. 42 ust. 3 ustawy, uzupełnione dokumentami wskazanymi w art. 42 ust. 11 ustawy. Dla udokumentowania takiej dostawy podatnik może także posiadać inne dowody w formie dokumentów, o których mowa w art. 180 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, z późn. zm.), zgodnie z którym jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.’’

Generalnie dokumentowanie WDT według:

1. polskich przepisów (wariant I) jest co do zasady prostsze i wymaga zgromadzenia mniejszej ilość dokumentów,
2. rozporządzenia UE (wariant II) nie w każdej sytuacji jest możliwe, co do zasady jest trudniejsze i wymaga zgromadzenia większej ilości dokumentów. Daje ono jednak większą ochronę ze względu na wynikające z przepisów UE domniemanie.

Co do zasady należałby więc rekomendować podatnikom, tam gdzie jest to możliwe dokumentowanie WDT w oparciu o rozporządzenie UE. Praktyka poszczególnych firm jest jednak w tym zakresie bardzo różna

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów korzysta z zerowej stawki VAT, jeśli spełnione są między innymi następujące warunki (art. 42 ust. 1 ustawy VAT):

• dostawa została wykonana na rzecz podmiotu, posiadającego status poda­tnika VAT w innym państwie członkowskim UE i podatnik ten podał dla potrzeb danej dostawy swój NIP UE nadany w innym państwie UE,
• towary opuściły kraj wysyłki, a dostawca posiada dowody potwierdzające opuszczeniu przez te towary terytorium państwa członkowskiego UE (kraju wysyłki), z którego towary są wysyłane lub w którym rozpoczęto ich transport, oraz
• podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Ponadto warunkiem zastosowania stawki 0 % w WDT jest jej prawidłowe wykazanie w informacji podsumowującej (art. 42 ust. 1a ustawy VAT).

Czynności zrównane z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów

Wewnątrzwspólnotową dostawą towarów jest również przemieszczenie przez podatnika VAT towarów należących do jego przedsiębiorstwa, z teryto­rium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego, jeżeli mają służyć działalności gospodarczej podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego, również wówczas, gdy przemieszczane towary zostały uprzednio zaimportowane przez tego podatnika.

Przykład

Spółka A. prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Hiszpanii
i Polski. W lutym 2023 r. przewiozła jedną z maszyn produkcyjnych ze swojego zakładu w Polsce do swojej fabryki w Hiszpanii. Maszyna ta będzie wykorzystywana przy produkcji. W związku z przewiezieniem owej maszyny w firmie A. wystąpi w Polsce wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, a w Hiszpanii – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów. Firma A. powinna być zarejestrowanym podatnikiem VAT UE zarówno w Polsce, jak i w Hiszpanii.

Przemieszczenia towarów pomiędzy oddziałami firmy w różnych
krajach

Nasza firma ma oddziały w różnych państwach UE. Czasami dokonujemy przesunięć towarów pomiędzy oddziałami w różnych krajach. Zdarza się również, iż towar jest przemieszczany najpierw do innego kraju w celu dokonania drobnych przeróbek, a następnie przemieszczany do oddziału docelowego. Jak należy rozliczyć taką transakcję?

Za dostawę wewnątrzwspólnotową towarów, uznaje się nie tylko wywóz towarów do innego kraju UE w związku z odpłatną dostawą towarów, ale również nieodpłatne przemieszczenie towarów przez podatnika z terytorium kraju (Polska) na terytorium innego państwa członkowskiego. Dotyczy to towarów, które zostały w Polsce przez tego podatnika nabyte, wydobyte, wytworzone itp., a które mają służyć działalności gospodarczej podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego.

Tak więc, w przypadku przemieszczenia towarów pomiędzy oddziałami podatnika np.: z Polski do Niemiec w Polsce należy rozpoznać wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, a w Niemczech – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

Może się również zdarzyć, iż np.: towar jedzie z Polski do Niemiec w celu posortowania, a następnie jest przemieszczany do miejsca docelowego, czyli Francji. W takim przypadku przemieszczenie do Niemiec jest tylko fragmentem całościowej czynności przemieszczenia do Niemiec. Warto pamiętać, iż zgodnie z art. 13 ust. 4 pkt 5 ustawy VAT przemieszczenia towarów nie uznaje się za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, jeżeli towary mają być przedmiotem dostawy wewnątrz-wspólnotowej dokonanej przez tego podatnika, jeżeli przemieszczenie towarów następuje na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium państwa członkowskiego, do którego dokonywana jest ta dostawa wewnątrzwspólnotowa. W analizowanym przypadku oznacza to więc, iż podatnik powinien rozpoznać wewnątrzwspólnotową dostawę towarów w Polsce i wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów we Francji. Nie ma natomiast obowiązku rozpoznawania transakcji wewnątrzwspólnotowych w poszczególnych krajach, przez które był przemieszczany towar.

Wyłączenia z wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów

Jak wspomniano w poprzednim punkcie wewnątrzwspólnotową dostawą towarów będzie również przemieszczenie przez podatnika VAT towarów należących do jego przedsiębiorstwa, z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego, jeżeli mają służyć czynnościom działalności gospodarczej podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego.

Ustawodawca wprowadził jednak w tym ostatnim przypadku szereg wyłączeń
z wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Tak więc wewnątrzwspólnotową dostawą towarów nie jest jednak przemieszczenie tych towarów przez podatnika VAT lub
w jego imieniu, w przypadku gdy:

• towary są na terytorium innego niż terytorium kraju państwa członkowskiego instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego; jeżeli towary te są przemieszczane przez tego podatnika dokonującego ich dostawy lub na jego rzecz,

Przykład 1

Załóżmy, iż w styczniu 2023 r. polska firma A, zarejestrowana jako podatnik VAT UE dokonała dostawy towarów z montażem dla firmy niemieckiej.

W tym przypadku miejscem dostawy towarów jest miejsce, w którym towar jest montowany, a więc terytorium Niemiec. W Polsce czynność ta nie podlega opodatkowaniu.

• przemieszczenie towarów następuje w ramach sprzedaży wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na odległość (WSTO),
• towary są przemieszczane na pokładach statków, samolotów lub pociągów w trakcie transportu pasażerskiego wykonywanego na terytorium UE z przeznaczeniem dokonania ich dostawy na pokładach tych pojazdów,
• towary mają być eksportu towarów przez tego podatnika,

Przykład 2

Polska firma A. sprzedała towar dla rosyjskiej firmy Z. Towar został najpierw przemieszczony z Polski na Litwę, a dopiero na Litwie – objęto procedurą wywozu i przemieszczony poza terytorium Unii Europejskiej. Nie ulega wątpliwości, iż w omawianym przypadku przemieszczenie towarów z Polski na Litwę nie stanowi wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, a omawianą transakcję należy rozliczyć jako eksport towarów.

Naszym zdaniem, pomimo zmiany stanu prawnego i znacznego upływy czasu nadal aktualne jest również stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego wyrażone w uchwale z dnia 25 czerwca 2012 r. (sygn. akt I FPS 3/12) dotyczącej stanu prawnego obowiązującego do dnia 31 marca 2011 r., w którym stwierdzono:

„Jeżeli bowiem przemieszczenie towarów do innego państwa członkowskiego nie jest odrębną czynnością, lecz elementem czynności eksportu i z tego powodu nie jest traktowane jako WDT i WNT w kraju przemieszczenia, w momencie tegoż prze-mieszczenia powinny być spełnione przesłanki pozwalające uznać to przemieszczenie za eksport towarów z kraju w rozumieniu art. 2 pkt 8 u.p.t.u. Objęcie procedurą wy-wozu tych przemieszczonych towarów powinno zatem nastąpić do momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu WDT (WNT), gdyż dopiero objęcie tą procedurą wykluczy możliwość powstania tego obowiązku podatkowego z tytułu WDT, jako wskazujące, że celem tego przemieszczenia jest eksport towarów, a nie WDT”.

Przykład 3

Firma A. sprzedała dnia 8 kwietnia 2023 r. towar dla rosyjskiej firmy Z. Towar ten w momencie sprzedaży znajdował się w Polsce, a następnie sprzedawca przemieścił go na Litwę. Na Litwie towar ten objęto procedurą wywozu i przemieszczono go do Rosji. Zgodnie ze wspomnianą wyżej uchwałą należy uznać, iż:

15. a) jeżeli objęcie procedurą wywozu na Litwie nastąpi do dnia 15 maja 2023 r. (obowiązek podatkowy w przypadku określonym w art. 13 ust. 1 ustawy VAT powstaje 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano przemieszczenia towarów do innego kraju unijnego), wówczas wspomnianą transakcję należy uznać za eksport towarów,
16. b) jeżeli objęcie procedurą wywozu na Litwie nastąpi dopiero w dniu
    2 czerwca 2023 r. wówczas omawianą transakcję należy rozpoznać jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Jeżeli nie będą spełnione warunki do zastosowania stawki 0% podatnik może mieć być zmuszony do zastosowania stawki krajowej, a więc generalnie stawki 23%.

• towary mają być przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów dokonanej przez tego podatnika, jeżeli przemieszczenie towarów następuje na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium państwa członkowskiego, do którego dokonywana jest ta wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów,

Przykład 4

            Firma A. sprzedała w dniu 2 marca 2023 r. towar dla francuskiej firmy Z. Towar został przemieszczony do Francji „tranzytem” przez Niemcy. W tym przypadku polska firma A. powinna rozpoznać WDT do Francji. W Niemczech (a więc tzw. „kraju tranzytowym” nie wystąpi ani wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów ani wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów).

• towary mają być przedmiotem wykonanych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju na rzecz tego podatnika usług polegających na ich wycenie lub wykonaniu na nich prac, pod warunkiem, że towary po wykonaniu tych usług zostaną z powrotem przemieszczone na terytorium kraju,

Przykład 5

Polska firma A. przemieściła do Niemiec swoją własną maszynę celem jej naprawy. Maszyna po naprawie z powrotem zostanie przemieszona na terytorium Polski. W tym przypadku nie wystąpi wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Gdyby jednak maszyna po naprawie była przemieszczana nie do Polski, ale do Francji, wówczas przemieszczenie maszyny z Polski do Niemiec powinno być rozpoznane jako tzw. WDT nietransakcyjne.

• towary mają być czasowo używane na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium Polski, w celu świadczenia usług przez podatnika posiadającego siedzibę działalności gospodarczej na terytorium Polski, który przemieścił lub na rzecz którego przemieszczono te towary.

Przykład 4

Polska firma A. przemieściła z Polski na Litwę maszynę budowlaną
w celu wynajęcia jej litewskiej firmie Z. Bez względu na to, na jak długi okres wywieziono wspomniane maszyny wspomniany wywóz korzysta z wyłączenia z wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów.

• towary mają być czasowo używane przez tego podatnika na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium Polski, nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące, pod warunkiem, że import takich towarów z terytorium państwa trzeciego z uwagi na ich przywóz czasowy byłby zwolniony od cła,
• przemieszczeniu podlega gaz w systemie gazowym, energia elektryczna w systemie elektroenergetycznym, energia cieplna lub chłodnicza przez sieci dystrybucji energii cieplnej lub chłodniczej.

Należy pamiętać, iż jeżeli ustaną okoliczności, o których mowa w powyższych punktach wówczas przemieszczenie towarów zostanie uznane za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku
przemieszczania towaru pomiędzy magazynami podatnika

Przemieszczenie własnych towarów podatnika pomiędzy różnymi krajami, co do zasady, stanowi czynność zrównaną z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów. Potoczne stosuje się określenie tzw. WNT nietransakcyjne.

Przykład

Firma A. przemieściła towar z Polski do Niemiec w celu sprzedaży na terytorium tego kraju. W takim przypadku firma A. powinna w Polsce rozpoznać wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, a w Niemczech – wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

Wątpliwości podatników budzi czasami moment powstania w takich przypadkach obowiązku podatkowego. Ponieważ wspomniane wcześniej przemieszczenie towarów jest zrównane z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów, to oznacza, iż stosujemy takie same zasady jak obowiązujące przy rozliczaniu typowej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (a więc w zakresie określania zasad powstawania obowiązku podatkowego, ustalania podstawy opodatkowania, dokumentowania oraz warunków uprawniających do zastosowania stawki 0%).

Zgodnie z art. 20 ustawy, obowiązek podatkowy w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów.

Z naszych doświadczeń wynika, iż organy podatkowe uznają, na podstawie wskazanego przepisu, iż obowiązek podatkowy w WDT nietransakcyjnym powstaje co do zasady 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy (nastąpił wywóz do innego kraju UE). Potwierdza to m.in. interpretacja indywidualna z dnia 13 stycznia 2022 r., nr 0111-KDIB3-3.4012.672.2021.1.MAZ.

W praktyce można spotkać się czasami również ze stanowiskiem, iż w przypadku wystawienia faktury „wewnętrznej” obowiązek podatkowy w WDT nietransakcyjnym powstaje już w dniu wystawienia takiej faktury (dokumentu przemieszczenia). Pogląd ten jednak nie zawsze jest akceptowany przez organy podatkowe.

Z naszego doświadczenia wynika również, występowanie różnic pomiędzy momentem rozpoznania obowiązku podatkowego w WDT i WNT nietransakcyjnych w różnych krajach. Spotkaliśmy się np.: z sytuacją, gdy polski organ podatkowy uważa, iż WDT nietransakcyjne należy rozpoznać 15 dnia następnego miesiąca, a organ podatkowy kraju docelowego, iż WNT nietransakcyjne nastąpiło już w momencie dokonania przemieszczenia. W efekcie powodowało to różnice w wykazaniu wspomnianego przemieszczenia w informacjach podsumowujących w poszczególnych krajach. Co do zasady krótkie wyjaśnienie sytuacji organom podatkowym było wystarczające.

Pojęcie wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów oznacza wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności opodatkowanych, na terytorium innego państwa członkowskiego.

Z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów będziemy mieli do czynienia, gdy nabywca towarów będzie:

• podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium innego państwa człon­kowskiego,
• osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium innego państwa członkowskiego,
• podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającą w takim charakterze na terytorium innego państwa członkowskiego, niewymienioną w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawiesze­nia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą,
• podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Ponadto wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów wystąpi, jeżeli dokonującym do­stawy jest podatnik VAT, u którego sprzedaż nie korzystała ze zwolnienia z VAT,
o którym mowa w art 113 ust. 1 i 9 ustawy VAT (a więc ze względu na nieprzekroczenie sprzedaży w wysokości 200.000 PLN w skali roku).